Koolhydraten hebben een belangrijke functie
Over koolhydraten of suikers is al veel inkt gevloeid. Toch vind ik het moeilijk om een helder discours te vinden over wat dit vloeibare goud eigenlijk is. Suiker is een macronutriënt die opgebouwd is uit 3 elementen: koolstof, waterstof en zuurstof. Suiker is een belangrijk nutriënt aangezien het de volgende functies vervult:
- Belangrijke voedingsstof voor de werking van de hersenen, zenuwen en spieren.
- Voedsel voor onze rode bloedcellen
- Ze leveren brandstof om ons te kunnen voortbewegen en te leven
- Energieboost als het nodig is
- Reservevoedsel onder de vorm van glycogeen
- Verdrijven van honger
Geen onbelangrijke functies dus. Ze zijn zelfs zo onmisbaar voor ons lichaam dat we ingeval van tekorten vet en eiwitten gaan omzetten naar glucose om verder te kunnen functioneren. We noemen dit de gluconeogenese. Bij onvoldoende voedsel gaat ons lichaam de benodigde stoffen voor dit proces zelfs uit onze spieren halen. Het is dan ook belangrijk om niet zomaar alle koolhydraten uit de voeding te schrappen zonder verdere maatregelen aangezien dit gevaren inhoudt op de langere termijn.
Koolhydraten bestaan in veel vormen
We kunnen de koolhydraten indelen in verschillende soorten:
- Korte suikers
- Monosacchariden: glucose, fructose en galactose
- Disacchariden: sucrose, lactose en maltose
- Middellange suikers of oligosacchariden
- Galacto-oligosacchariden: aanwezig in bijvoorbeeld bonen
- Maltodextrines: aanwezig in granenstropen
- Fructose-oligosacchariden en fructanen: de zogenaamde prebiotica
- Lange suikers of polysacchariden
- Zetmeel: granen, bol-, knol- en wortelgewassen
- Glycogeen
- Vezels of ballaststoffen: cellulose, hemicellulose, lignine, pectine, gommen,…
Zoals je ziet zitten koolhydraten dus in veel meer voedingsstoffen dan we denken. Ik maak hier wel graag een kleine kanttekening bij: wij kunnen niet alle polysacchariden verteren. Als mens zijn wij niet in de mogelijkheid om cellulose te verteren. Maar deze stoffen zijn hierdoor nuttig om volume te geven aan onze stoelgang en overtollig vocht uit ons lichaam naar buiten te transporteren. Ook heeft onze darmflora nood aan een aantal van deze koolhydraten om interessante hulpstoffen te produceren voor ons. Wij leven immers in symbiose met onze darmflora en ontvangen van hen ook interessante stoffen voor ons eigen metabolisme.
Koolhydraten zitten vaak verborgen
Volgens de World Health Organisation zouden we slechts 25 gram vrije suikers per dag mogen eten om gezond te blijven. Onder deze vrije suikers worden de monosacchariden en de disacchariden verstaan die niet van nature aanwezig zijn in het product. Fruit, melk en groenten worden niet onder deze 25 gram gerekend aangezien er geen nevenwerkingen gekend zijn van deze suikers, volgens het WHO. Kijk bij je volgende supermarktbezoek eens de etiketten na van de producten die je koopt. De ingrediënten staan steeds van hoog naar laag gerangschikt. Bij de meeste producten zal je merken dat suiker in al zijn vormen een vast bestanddeel vormt van de ingrediënten. Zo vinden we suiker toegevoegd in honing, mayonaise, brood, chips, maïs in blik,… Als je dit eens doet, dan verschiet je je bijna een ongeluk. Door deze toegevoegde suikers krijgen wij met zijn allen veel meer suikers binnen dan wij vermoeden. Het kan dus lonen om bewuster onze boodschappen te doen. Toch als wij graag wat meer zicht willen hebben op wat wij allemaal binnen krijgen aan suikers.